گزارش فعالیت صندوق قرض الحسنه مسجد مقدس جمکران

جهت دانلود فایل pdf گزارش فعالیت صندوق قرض الحسنه مسجد مقدس جمکران روی آیکون مقابل کلیک نمائید

 

مقدمه:

در دوره جاهلیت،‌ در جزیره العرب،‌ قرض در میان مردم معمول بوده است‌ اما فردی که به دیگری قرض می‌داد معمولاً از مقروض طلب بیشتری می‌کرد و یا اینکه بر او منت می‌نهاد و یا از او هدیه می‌گرفت و یا فرد مقروض را بنده و برده خود می‌دانست اما قرآن کریم با آوردن صفت «حسنه» در کنار قرض آن سیستم قرضی را رد کرد و کیفیت آن را به گونه‌ای دیگر بیان داشت که می‌توان به چند مورد زیر اشاره کرد:

1. بدون منت و اذیت باشد – آیه 264 سوره بقره
2. از اموال خوب و حلال باشد – آیه 267 سوره بقره
3. با نیت پاک و خلوص و برای نزدیکی به خدا باشد – آیه 20 سوره مزمل

در قرآن در 5 سوره (بقره،‌ مائده،‌ حدید، تغابن و مزمل)‌ از قرض بحث شده و عبارت "قرضاً حسناً" ذکر شده و قرض در ردیف مسائلی چون صدقه‌،‌ انفاق و نماز آمده و یکی از مصادیق انفاق است که حاکی از اهمیت آن است.

«و خداوند گفت: اگر نماز بخوانید و زکات بدهید و به پیامبران من ایمان بیاورید و یاری شان کنید و به خدا قرض الحسنه بدهید؛ بدیهایتان را می زدایم و شما را به بهشتها داخل می کنم.»(سوره مائده آیه12)

 در روایات معصومین علیهم السلام نیز سفارش ویژه‌ای به قرض الحسنه شده است:

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند:‌ کسی که به برادر مومن خود قرض دهد ،‌ در برابر هر درهمی که قرض داده هموزن کوه احد،‌ رضوان و طور سینا،‌ حسنات خواهد داشت و اگر برای بازپس گیری آن مدارا  کند از پل صراط همچون برق جهنده بدون حساب و عذاب خواهد گذشت(ثواب الاعمال ص 414)

امام صادق(ع):‌ بر روی درب بهشت اینگونه نوشته شده است: ‌قرض دادن هجده برابر ثواب دارد و صدقه ده برابر (بحار،جلد103ص 138 )

تاریخچه صندوق قرض الحسنه مسجد مقدس جمکران

این صندوق با هدف اجرای سنت واقعی قرض‌الحسنه در حد توان در این دوره زمانی و جلوگیری از کمرنگ شدن این اصل اقتصادی اسلامی از نیمه شعبان سال 1418 قمری برابر 25 آذرماه 1376 شمسی  فعالیت‌های خود را با مشارکت عاملان خیّر آغاز کرد و با توفیقات خداوند متعال توانست با تشکیل هیئت مدیره قانونی اقداماتی اساسی از جمله ثبت صندوق به شماره 104 در ثبت شرکت‌ها نماید ( اکنون نیز در حال طی‌کردن مراحل تحت پوشش بانک مرکزی قرار گرفتن اخذ سایر مجوزات لازم از مراکز مربوط می‌باشد) که مرهون تلاشهای مستمر و سیاست‌ها واهدافی است که با مساعدت افراد متعهد و دلسوز در پیش گرفته است. با توجه به رشد تکنولوژی و جهت سهولت انجام امور مراجعه‌کنندگان، صندوق دارای نرم‌افزاهای مختلف از جمله اینترنت بانک، اس‌ام‌اس بانک، تلفنبانک و سایر سامانه‌های مورد نیاز می‌باشد. 

 از اهداف تأسیس این صندوق می‌توان به احیای سنت الهی و نبوی قرض الحسنه - تشویق و ترغیب عوامل خیر - رفع نیاز نیازمندان اشاره کرد.

از ویژگی‌های منحصر به فرد این صندوق که با کمک حق تعالی و عنایات معصومین علیهم السلام از بدو تاسیس تا کنون توانسته آنها را ادامه دهد و ان‌شاءالله با عنایت حضرت ولی‌عصرعجل الله تعالی فرجه الشریف تا پایان ادامه خواهد یافت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که در کمتر مؤسسه مالی می‌توان نمونه آن را یافت:

1.  طبق آیه شریفه 264 سوره بقره که انفاق بابد بدون منت و اذیت باشد این صندوق سعی کرده است (ضمن در نظر داشتن مصالح صندوق برای بازگشت اقساط و استفاده دیگران از وام‌های صندوق) بدور از تشریفات اضافی اداری باشد و سعی در پرداخت وام بدون زحمت به مراجعه کنندگان صندوق داشته است.
2.  صندوق با افراد خیّر که با نیت خالص قصد پرداخت وام قرض الحسنه به افراد مورد نظر خود را دارند، با هدف اجرای سنت واقعی قرض‌الحسنه بدون دریافت هیچ‌گونه وجهی و یا شرطی همکاری می‌نماید بطوریکه افراد می‌توانند تمام موجودی حساب خود را وام پرداخت نمایند و با برگشت هریک از اقساط مجدداً از آن استفاده نمایند (در بسیاری از صندوق‌ها این مبلغ تا تسویه کامل وام توسط وام گیرنده بلوکه می‌باشد و معرف نمی‌تواند از آن مجدداً‌ استفاده نماید)
3. به هیچ وچه اهداف اقتصادی و سود طلبی مورد نظر صندوق نیست و بر همین اساس این صندوق هیچ شرط خاصی برای پرداخت وام از قبیل افتتاح حساب، کار کردن با حساب پس‌انداز و غیره را برای پرداخت وام ندارد و صرفاً با تقاضای افراد و توان مالی صندوق وام پرداخت می‌گردد.
4. از بدو تاسیس صندوق تا کنون با وجوه هزینه‌های مختلف صندوق از قبیل خرید نرم‌افزارها و تجهیزات، پشتبانی نرم‌افزارها، هزینه‌های چاپ اسناد و دفترچه‌ها، حقوق و دستمزد و ... به هیچ عنوان در قبال پرداخت وام کارمزدی دریافت شده است و با پرداخت بیش از 18000 فقره وام با مبلغ بیش از  بیست و نه میلیارد تومان حتی یک ریال کارمزد،‌ جریمه تاخیر و هیچ‌گونه وجه دیگری دریافت نشده است تا انشاءالله یکی از عاملین به سنت واقعی قرض‌الحسنه باشد.
5. همکاری نزدیک با افراد خیر،‌ مدارس علمیه‌، طلاب، ارگان‌ها، سازمان‌ها و کارخانجات در پرداخت وام قرض الحسنه توسط آنان به افراد مورد نظر خود و اعطای خدمات رایگان به آنها.

موارد فوق نشانگر سعی و تلاش صندوق در زنده نگهداشتن سنت قرض الحسنه می‌باشد.

شرح فعالیت های صندوق قرض‌الحسنه مسجد مقدس جمکران را می‌توان به صورت ذیل ارائه گرد:‌

الف)‌ وام قرض‌الحسنه:

هدف اصلی از تأسیس این صندوق پرداخت وام به خادمین و افراد مراجعه کننده و همکاری با افراد خیر در پرداخت وام قرض‌الحسنه‌ می‌باشد.

گردش حساب وام این صندوق از زمان تاسیس تا کنون بیش از  18000 فقره وام با مبلغ بیش از  بیست و نه میلیارد تومان بوده و تا این تاریخ 1359 فقره وام با مبلغ چهار میلیارد و نهصد میلیون تومان در جریان بوده که این وام‌ها جهت مصارف مختلفی از قبیل کمک هزینه ازدواج،‌ تهیه مسکن، جهیزیه،‌ پرداخت بدهی و رفع مشکلات مالی و غیره پرداخت شده است.

 پرداخت وام‌های صندوق به دو صورت می‌باشد:

1.  پرداخت وام از صندوق که از موجودی حساب‌های پس‌انداز افتتاح شده در صندوق با متقاضیان وام (با حفظ موجودی حساب آنها)‌ تأمین می‌گردد و تا کنون بالغ بر 3400 فقره از این نوع وام به مبلغ بیش از چهار میلیارد و ششصد میلیون تومان به این صورت پرداخت شده است.
2. افتتاح حساب توسط  افراد خیر،‌ مدارس علمیه، طلاب، ارگانها، سازمانها و کارخانجات در صندوق و پرداخت وام به افراد مورد نظر آنان از جمله کارکنان، طلاب، افراد بی‌بضاعت و سایر نیازمندان، توسط صندوق از موجودی حساب‌های آنها به صورت مسدودی که این افراد از سراسر کشور از جمله تهران،‌ مشهد، بیرجند، اصفهان و دیگر شهرها و از ارگانهای مختلف از جمله اداره اوقاف،‌ موسسات خیریه، مدارس علمیه،‌ هیئت‌های مذهبی،‌ کارخانجات و شرکت‌های مختلف می‌باشند. تا کنون بالغ بر 14600 فقره وام به مبلغ بیش از بیست و چهار میلیارد و چهارصد میلیون تومان به این صورت پرداخت شده است. و همانطور که قبلاً نیز ذکر شده صندوق در مقابل خدمات انجام شده به این عزیزان هیچ شرطی نداشته و هیچ وجهی نیز دریافت نکرده است و کمال همکاری را داشته است.

تعداد و مبالغ وام پرداخت شده از سال 76 تا پایان سال 1400

با توجه به اینکه این صندوق دارای شماره ثبت می‌باشد و بطور رسمی فعالیت می‌نماید و با افراد حقیقی و حقوقی مختلف جهت پرداخت وام همکاری می‌نماید مراجعه‌کنندگان به صندوق جهت اخذ وام زیاد می‌باشند  با توجه به محدودیت منابع، این صندوق سعی نموده است در حد توان از تمامی افراد تقاضای وام دریافت نماید و طبق نوبت به متقاضیان وام پرداخت نماید.  

ب)‌ حساب‌های پس‌انداز:‌

صندوق از سال 1376 تا کنون اقدام به افتتاح بیش از 4700 فقره حساب پس‌انداز اعم از مسدودی و عادی نموده است که افتتاح کنندگان حساب با توجه به موقعیت خاص زائرپذیر بودن مسجد مقدس جمکران از اقصی نقاط کشور می‌باشند.همانطور که از تعداد وام‌ها (18.000 فقره)‌ و تعداد حساب‌های پس‌انداز (4700 فقره) مشخص می‌باشد صندوق شرط افتتاح حساب برای پرداخت وام به وام ‌گیرندگان جهت منفعت اقتصادی ندارد.

همانطور که ذکر شد این صندوق طی 25 سال فعالیت خود هیچ کارمزدی در قبال وام‌های پرداختی از وام‌گیرندگان دریافت نکرده است و سعی‌نموده است در هزینه‌های خود کمال صرفه جویی را داشته باشد. لذا جهت جبران هزینه‌های خود اعم از حقوق کارکنان، هزینه چاپ فرم‌های و اسناد مورد نیاز، تهیه برنامه‌های رایانه‌ای و پشتیبان سالیانه نرم‌افزارها، تهیه تجهیزات اداری مورد نیاز صندوق و سایر هزینه‌های جاری در تنگنا می‌باشد و با توجه به رشد چند برابری قیمت کالا و خدمات این صندوق جهت ادامه فعالیت و ارائه خدمات و احیای سنت نبوی قرض‌الحسنه نیازمند تامین منابع هم جهت پرداخت وام‌ به نیازمندان و متقاضیان و هم تامین هزینه‌های خود می‌باشد.

 تا پایان سال 1400 فقط برای تامین‌ هزینه‌ها جاری صندوق و افزایش سرمایه نیاز به چهارصد میلیون تومان می‌باشد که البته در سال‌های آتی و برای ادامه فعالیت، نیاز به کمک‌های مادی و معنوی مستمر دارد تا ان‌شاء‌الله با مدد باری‌تعالی و در ظل توجهات حضرت ولی‌عصرعجل الله تعالی فرجه الشریف بتواند این سنت نبوی را زنده نگهدارد و اقدام به پرداخت وام به نیازمندان و متقاضیان و کلیه اقشار جامعه نماید.

هیئت مدیره

صندوق قرض‌الحسنه مسجد مقدس جمکران